جاڭادان كەلگەن اۋدان اكىمى جايساڭ جىگىت ەكەن. مونشادان شىققان كىسى سەكىلدى ءجۇزى قىزىل شىرايلانىپ، كۇلىمدەي قارايدى. قۇيرىعى بار قازاقى ارىپتەرگە ءتىلىنىڭ ونشالىقتى سىنبايتىندىعىنا كۇماندانباساڭىز، تىپتەن بوتەنسىنەتىن جان ەمەس. الىس اۋىل تۇرعىندارىمەن تانىسۋ جيىنىندا ولاردىڭ كوكەيىندەگىسىن ءدوپ باستى.

       «اۋىلدىكتارگا اۋەلى نە كەرەك؟ اۋىز سۋ، اياك سۋ، ەلەكتر..، باسكاسى سوسىن بولا بەرمەي مە؟ نۋ چتو، 21 مىڭ..، بۇل دا كەرەك. ءبارىن رەتتەيمىز، سول ءۇشىن كىزمەتكە كەلدىك.» دەدى ول. كەلدىم دەپ تۇرعانى راس، ءبىر دوكەيدىڭ باجاسى كورىنەدى، قۇمىرسقانىڭ يلەۋىندەي قۇجىناعان حالقى بار ۇلكەن قالادا بۇرىن كوكونىس قويماسىنىڭ كىلتىن ۇستاعان با، ساتۋشىسى بولعان با، ايتەۋىر پۇلدى جەردە جۇرگەن بالا كورىنەدى. ىسىلسىن دەپ، شەتكى اۋدانعا ۋاقىتشا جايعاستىرعان سەكىلدى-اۋ. وسەتىندەردىڭ ەسەبىندەگى اينالايىن.

      بۇرىننان دا باستىقتاردى سيرەكتەۋ كورەتىن اۋىل ادامدارى جاڭا باسشىنىڭ مىنانداي اشىق-جارقىن اڭگىمەسىنە قول شاپالاقتاپ جىبەردى.

– سىزدەرگە بىلاي ىستەۋ كەرەك، – دەدى اكىم قياق مۇرتىن قيعاشتاي سيپاپ. –ماسەلەن، الىسكا ۇزاماي-اك، ەسىك الدىنا كوكونىس، باكشا ەگىندەر! جاقسىبايدىڭ ۇيىندەگى كەلىننىڭ اۋزى جىلدامداۋ ەكەن: – ول نە، كوكونىس دەگەن؟ – دەپ قالماسى بار ما. اكىم ساسپادى.

     – ول - كيار، ول - پوميدور، ول - ءسابىز، ءبارى - اس،– دەپ ەرىنبەي ءتۇسىندىردى. –مىنە، وسىلاردى كوبەيتۋ كەرەك!

     – ايتپاقشى، – دەپ كولدەنەڭ كيىپ كەتتى الىپقاش.– قاپ- قارا سوپاق بار عوي، نەمەنە ەدى..، باكلاجان دەي مە..، سونى دا ەكسە بولماي ما؟ ءوز ءسوزىن قوشتاۋشى تابىلعان سوڭ، انا كىسى تىپتەن قورازدانىپ قالدى.

     – كونەشنو! بولگاندا كانداي! ەگە بەر!

     – بولگار بۇرىشى شە..، قىزىلى، سارىسى، كوگى دەگەن سياقتى ءتۇرلى - ءتۇرلىسى بولادى دەيدى. وسى اۋىلدىڭ قاتىندارى بازاردان تاسىپ جۇرگەنى شە.

    – سۆەتافور دەسەڭشى ونان دا.

    –كوك پيازدى ۇمىتپاڭدار. مۇنى تۇرتان قاريا ەسكە سالدى. «جاستايىنان ناسىباي اتىپ ۇيرەنىپ قالعان ەرىنى ايتەۋىر اشششىعا قۇمار وسى كىسىنىڭ». ارتقى جاقتان بىرەۋ وسىلاي كۇڭك ەتتى.

     – كوك پيازدا باسىڭ قالعىر..، ول ۇيدەگى اپامىز جاقتىرماي تىرجىڭ ەتتى.

     – ۋكروپ دەگەن ءشوپ بار، پالاۋدىڭ بەتىنە تۋراپ سەپسە، ءارىن دە اشادى، ءدامىن دە كەلتىرەدى. ماكان تورە ەرتەرەكتە وزبەكتەرمەن ءبىراز ارالاسقان كورىنەدى، مىنا بىلگىرلىگى سونىڭ بەلگىسى بولار.

       ابىر-دابىر باسىلعان كەزدە، اكىم ءسوزىن قايتا جالعادى.– كوكونىس وتە ءوسىمتال كەلەدى. گەكتارىنان 4-5 كاماز –دان  ساتىپ، اقشاعا قارق بولاسىزدار.

      – قاراعىم، الگى كوكونىس دەگەنىڭدى ءبارىمىز ەگە بەرەمىز بە؟ ءبۇبىش اپا بۇگەجەكتەي ساۋساعىن كوتەردى.

     –ەگە بەرىندەر. رىنوك زامانىندا وسىلاي ارەكەت ەتپەسە، بىرەۋ بىردەنە بەرەدى دەيسىڭدەر مە؟ مەن سەندەرگە جولىن ايتىپ وتىرمىن. بىلتىر يزرايلدە وكىپ كەلدىم،  بيىل يتاليادا بولگانىم بار. سويتىندەر!

     – قاراعىم-اۋ، ءبارىمىز قيار مەن پوميدوردى، تاعى باسقا ءشوپ-شالامدى قاپتاتاتىپ جىبەرسەك، ونىڭ ءبارىن نە ىستەيمىز، مالعا بەرەمىز بە؟ مىنا ورەسكەل ساۋالدىڭ يەسىنە اكىمىمىز تاڭدانا قارادى: «ويپىرماي، مىنانداي دا ساۋاتسىزدىق بولادى ەكەن-اۋ. كاك نە ىستەيمىز»؟!

      – وۋ،–دەدى ول قولىن كوككە كوتەرىپ،– جەمەيسىندەر مە، ساتپايسىندار ما، تىپتەن ارتىلىپ بارا جاتسا، بانكىگە باسىپ، كونسەرۆىلەۋ قاجەت. ءاي، سىپايىلىعى كەم، اۋىل ادامدارى-اي، وسى كەزدە ورتا شەندە وتىرعان بىرەۋدىڭ، حي-حي-حي،- دەپ كۇلىپ جىبەرگەنى. «قاشقان قويان جاتقان قوياندى الا كەتەدى» دەمەكشى، وعان ەكىنشى بىرەۋى قوسىلا كەتسىن. وسىنداعى جۇرتتىڭ كوبىسىن كۇلكى قىسىپ، ەلەڭدەپ-اق، وتىرعانى ما، ءۇشىنشىسى، وعان ءتورتىنشىسى قوسىلىپ، قالعاندارى دا، «ىقى-ىقى»، «حا-حا-حا-لاپ»، جامىراي جونەلسىن. سول-اق، ەكەن قاپتاعان قالىڭ كۇلكى كەرنەپ جۇرە بەردى. شەك-سىلەسى قاتقان بىرەۋ.

       – كونسەرۆى جاسا دەي مە؟!

       – بانكىگە جاباسىڭ دەيدى، ويباي ءىشىم-اي!

       –اششىق- تۇششىققا قارق بولاتىن بولدىق قوي.

       – سارتتىڭ ءسوزىن ايتپا، سالات دەسەڭشى...

       كەنەتتەن ورىن العان وقىس وقيعاعا وردەن كەلگەن تورەنىڭ ءوزى دە، ەرىكسىز ىرجيدى. ەندى ءقايتسىن، جۇرتتىڭ ءبارى جىرقىلداپ جاتقاندا، جىلاي ما، جالعىز ءوزى. حي-حي، حا-حا، گۋ-گۋ، دۋ-دۋ! ەسكى كلۋبتىڭ توبەسى دە جەلكىلدەپ، ءبىر جاساپ قالدى-اۋ، وسى مەزەت.

       – قاراعىم-اي، –دەدى قارعاباي قارت سۋلانعان كوزىن قولىنىڭ سىرتىمەن ءسۇرتىپ وتىرىپ. – كوپتەن كۇلمەپ ەدىم،  ىشەك-قارنىم سوزىلىپ، ءبىر جەڭىلدەپ قالدىم عوي. ءجۇز جاسا، جانىم!

       – «اكىم بول، حالقىڭا جاقىن بول»، دەگەن وسى. اينالايىن، ايتقانىڭنىڭ ءبارى ءجون. الايدا، بۇل اۋىلدىڭ ايدالادا، قۇمنىڭ ىشىندە تۇرعانىنا مىڭ جىل بولدى ەمەس پە. ەگىن سۋارماق تۇگىلى، ىشەتىن سۋ جوق قوي، مۇندا. قۇدىق قازساق، سۋىنىڭ اششىلىعىنان ەستەك اقىرادى. ىشەتىن سۋدى الپىس شاقىرىم جەردەن تاسىمالدايمىز. وركەنىڭ وسكىر، وسىندا كەلەرىڭدە بۇل جاعدايدى قاپەرىڭە الماعان ەكەنسىڭ ءدا...  كوكي بەردىڭ، كوكەشىم.

       اكىم قوبالجىپ، ورىنباسارىنا قارادى:

بۇل كاي اۋىل؟

    – جەلدەر.

    – نەمەن شۋعىلدانعان بۇرىن؟

    – مال وسىرگەن عوي...

      –قاپ! قوزى-كوزلياتا جونىندە ايتۋىم كەرەك ەكەن. مەجدۋ پروچيم،  رىنوكتىك بايلانىستا بۇل ماسەلە دە كاراستىرىلگان...

 نۇرماحان ەلتاي،

قىزىلوردا وبلىسى